Köri, zencefil, tereyağı ve peynir gibi gıda ürünlerine tat ve renk vermek için kullanılan popüler baharat çeşididir. Ancak zerdeçalın içerisinde bulundurdukları ile anti-enflamatuar ve tıbbi özellikleri fibromiyalji, artrit gibi inflamatuar sorunlarını yönetmek için mükemmel bir bitkisel ilaç konumunda olmaktadır.
Ayrıca, cilt enfeksiyonları ve göğüs ile birlikte bronşit gibi sorunlarınız da sizlere yardımcı olacaktır. Aynı zamanda ishal, gaz sorunları, böbrekler tarafından oluşan sorunlara, midenizde meydana gelen şişkinlik, bağırsak ve karaciğerlerin su tutma bozuklukları gibi hafif bağırsak koşullarını yönetmek için tercih edilmektedir. Zerdeçalın birden fazla yararı olsa da zararları da bulunmaktadır.
Zerdeçalın zararları
Zerdeçal birçok açıdan sağlıklı bir ürün olsa da, bazı anlamda ciddi sağlık problemlerine yol açabilmektedir. Bu sağlık problemlerinin kimisi tıbbi bir yardımla, kimisini ise yapacak olduğunuz diyetler yardımı ile tedavi edebilmeniz mümkündür.
1.Alerjik reaksiyonlara sebep olabilir
1500 mg/gün içinde tüketilmesi durumunda zerdeçal her yaş grubundan bireyler için genellikle zararsızdır. Fakat, bazı kişiler (normal dozlar dışında kullananlar), kusma, bulantı, ishal, mide rahatsızlığı gibi sorunlar ile karşılaşabilmektedirler. Bunun sebebi ise kişilerin zerdeçala hassaslıklarının olmasıdır.
Zerdeçal içeren losyonlar ve merhemler bazı genetik yatkınlığı olan kişilerde cilt alerjisi, yanma ve döküntü hissine sebep olabilir. Ciddi vakalarda, kontakt dermatit, kurdeşen ve anafilaksi de meydana gelebilir.
2.Safra kesesi rahatsızlıkları
Araştırmaların sonucunda, zerdeçal, safra kesesi kanallarının normal işleyişi stabilize edip, farklı sindirim mediatörlerin salınımını uyararak, safra kesesinin normal işleyişi için faydalı olduğu gözlemlenmektedir. Fakat, yüksek zerdeçal alımı, safra kesesi ve karaciğer koşullarının ağırlaşması ile ilişkilidir. Bu inflamatuar safra kesesi (akut kolesistit) koşullarını ve safra kesesi taşları ya da kanal tıkanıklığını içermektedir. Rahatsızlıkları ve ağrıyı önlemek için (hatta tavsiye edilen dozlarda) zerdeçal kullanmadan önce bir sağlık kuruluşuna danışmalısınız.
3. Sindirim ve mide rahatsızlıkları
Pişmiş köri (küçük bir doz) bir parçası olarak tüketildiğinde zerdeçal (aynı zamanda Hint safranı olarak adlandırılabilir), genellikle herhangi bir mide iltihabı veya tahrişi reaksiyona sebep olmaz. Ancak, romatoid artrit gibi kronik iltihaplı sistemik durumların yönetimi için zerdeçal tüketmek, ağrıyan eklemlerin oluşmasına ve oluşturulan gastrik sorunları beraberinde getirebilir. Zerdeçal doğada hafif asidik olan ve yaygın olarak, mide asidi salgısının bir uyarıcısı olarak kabul edilebilir. Eğer asit fazlalığı veya dispepsi geçmişiniz bulunuyorsa, yüksek dozlarda zerdeçal alımını önlemelisiniz. Non-steroid anti-inflamatuar ilaçlar veya sigara kullanmak, dispepsi, hazımsızlık, mide ekşimesi, mide reflü hastalığı ve peptik ülsere sebep olabilir. Fakat bu zerdeçalın yan etkileri geçicidir. Mide astarı içinde yüksek dozlarda zerdeçal birikmesini en aza indirmek için, çokça su tüketmelisiniz. En iyi sonuçlara varabilmek için gıdalar ile tüketmenizde fayda var.
4.Kanamaya yol açar
Zerdeçal platelet toplanmasını inhibe edebilir ve bu nedenle, teorik olarak, kanama riskini artırır. Ayrıca karaciğer pıhtılaşma faktörlerinin üretimini etkilemektedir ve bu sebeple, bir kanama eğilimi veya pıhtılaşma doğuştan bu tarz sağlık problemleri olan hastaların kullanmamasında fayda vardır.
5.Karaciğer rahatsızlıkları
Yüksek zerdeçal alımı sarılık ve hazımsızlık gibi karaciğer fonksiyon bozukluğu ile ilişkilidir. Hayvanlarda yapılan araştırmalar sonucunda, hayvan hepatositler üzerinde zerdeçal toksik etkilerini doğrulamıştır ve insanlar üzerinde yapılan çalışmalar kapsamında, komplikasyonların gelişiminin olası mekanizmasını iyileştirmeye yeterli olmasına rağmen, tavsiye edilen dozların altında alınması sağlık kuruluşları tarafından önerilmemektedir. Eğer karaciğer içeren mevcut tıbbi hastalıklara sahipseniz, bunu tamamen yok etmek ya da önlemek için diyetinizden zerdeçalı kaldırmanız gerekmektedir.
6.İlaç etkileşimleri
Zerdeçal bazı ilaçların işleyici veya metabolizması ile etkileşim haline girebilir. Ayrıca, steroidal olmayan anti-inflamatuar ilaçlar gibi ilaçlar işleyişi değiştirmektedir. Buna ek olarak, zerdeçal, aynı zamanda diyabet gelişme riski yüksek olan kişilerde yararlı olabilen kan şekeri düzeylerini (hipo-glisemik etkisi) azaltmaktadır. Ancak eğer bir diyabetik olarak bilinen ve hipoglisemik ilaçları zerdeçal ile eş zamanlı kullanmak, acil tıbbi bakımlara sebep olarak, yaşamı ciddi şekilde tehtid eden hipoglisemi riskini artırmaktadır.
Bazı ilaçlar kan pıhtılaşmasını azaltmaktadır. Bu ilaçlar;
Enoksaparin
İbuprofen
Naproksen
Dalteparin
Diklofenak
Klopidogrel
Heparin
rezerpin
Warfarin
Aspirin
Zerdeçal ile etkileşime girebilen antasitler;
Ranitidin
Omerprazole
Simetidin
Lansoprazol
Famotidin
Esomeprazole
7.Rahim kasılmaları
Hamile bireyler için, zerdeçal kullanımı önerilmemektedir. Zerdeçal erken rahim kasılmaları, düşük veya vajinal kanamaya sebep uterus düz kas hücrelerinin bazal aktivitesini artırıp bir rahim kasılmalarına uyarıcı etki göstermektedir.
Zerdeçal aşırı dozda tüketildiğinde, hasarlı cilt veya aşınmış, bulantı ve ajitasyon, ishal, inflamatuar deri kabarcıkları gibi yan etkiler ortaya çıkabilir.
8.Böbrek taşları oluşturur
Böbrek taşı sağlık problemi hakkında bir sağlık geçmişi olan insanlar zerdeçal takviyeleri almaktan uzak durmamalıdırlar. Zerdeçal içerisinde yüksek oksalat konsantrasyon bulunmaktadır. Bu da böbrek taşı oluşumuna sebep olur. Bu yüzden zerdeçal kullanımınızı sınırlamalı ve konu hakkında hekiminize başvurmalısınız.
9.Otlar ile etkileşim haline geçer
Zerdeçal ile birlikte alınan bazı otlar, bazı sağlık rahatsızlıklarına yol açabilir. Bu sorunlar; kanama, morarma, yavaş kan pıhtılaşmasıdır. Bu tür otlar ise; sarımsak, kırmızı yonca, karanfil, söğüt, zencefil ve melek otu’dur
Zerdeçalın önerilen dozu
500 mg daha az bir dozda alınan Turmerik tıbbi avantaj vermektedir. En iyi sonuçlar elde edebilmek ve yan etkilerini azaltmak için, sağlık hizmeti sunanlar iki ya da tavsiye edilen dozda (yani 1500 mg) üç kez bir doz kaçınarak önerilmektedir. Zerdeçal kökleri en çok 3 g bir dozda alınmalıdır.
Zerdeçal Kullanımı İle İlgili Önlemler
Zerdeçalın kullanırken birkaç önlem alarak olası rahatsızlıklardan korunabilirsiniz.
Rahim kasılmalarının riski, ağrılı rahim spazmları veya rahim kanaması için hamilelik sırasında zerdeçal alınmamalıdır. Yeterli veri emzirme konusunda ise çoğu sağlık hizmeti sunanlar laktasyon döneminde zerdeçal kullanımından uzak durmalıdır.
Zerdeçal alımı safra kesesi disfonksiyon ile ilişkilidir. Bu konuda sağlık sorununuz bulunuyorsa zerdeçal kullanımını azaltmalısınız.
Zerdeçal, normal kan pıhtılaşmasının engellemektedir. Eğer ki bir operasyona girecekseniz, operasyonun en az 2 ay öncesinde tüketimi durdurmalısınız.
Zerdeçal gastrik asit salgılanmasını artırır ve böylece dispepsi ve mide-yemek borusunun geri akış hastalığı, gibi bilinen sağlık problemleri yaşayan kişiler zerdeçal kullanımından kaçınmalıdır.
Eğer organik renklendirme yapmak istiyorsanız, zerdeçal alerjisinin olmamasına dikkat etmelisiniz.
Ayrıca, kurkumin içermesi özellikle sarı renkli maddeler konusunda alerji problemleri yaratabilmektedir.. Buna ek olarak, zencefil ve zerdeçal aynı ailenin üyeleri olduklarından dolayı kişiler zencefil ailesinin herhangi bir üyesini alerji duyuyorsa, zerdeçal tükettiğinde de aynı alerji ortaya çıkacaktır.
Emziren ve hamile anneler: Rahim sorunları ve bir adet dönemi tetikleyicisi olarak hamilelik sırasında, zerdeçal ilaçlar almak büyük riskler oluşturabilir. Zerdeçal riskli gebeliğe de sebep olabilir. Bu yüzden özellikle hamileyken, zerdeçal alımına dikkat etmelisiniz. Bunun için ebenize ya da hekiminize danışmalısınız.
Emziren kadınlar üzerinde zerdeçal yan etkileri hakkında yeterli bilgi bulunmamaktadır. Hamile kadınlar için zerdeçal kullanımı çok tavsiye edilmez. Bu kapsamda çünkü emzirmekte olan anneler içinde aynısı geçerlidir.
Görsel kaynaklar:
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5580875/
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0006291X15307506
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5664031/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5580875/
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0006291X15307506